جعبه دندههای CVT - اتو حیدری
جعبه دندههای CVT
CVT یا Continuously Variable Transmission به معنی سیستم انتقال قدرت متغیر است. اولین CVT در سال 1986 به ثبت رسید. تکنولوژی این نوع گیربکس در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است تا آنجا که امروزه چندین کارخانه خودروسازی از جمله جنرال‌موتورز، آئودی، هوندا و نیسان از این تکنولوژی در خودروهای جدید خود استفاده کرده‌اند و برنامه تحقیقات گسترده‌ای را هم برای بهبود بازده این نوع گیربکس در دستور کار دارند.
هنگامی که در یک خودرو و در شرایط عادی راننده اقدام به تعویض دنده می‌کند این عمل در گیربکس موجب درگیر شدن دو چرخ دنده با اندازه‌ها و تعداد دندانه‌های متفاوتی می‌شود. درگیر شدن این چرخ دندههای متفاوت سبب بوجود آمدن ضریب دندههای گوناگون (متناسب با تعداد دندانه‌ها و قطر چرخ دنده) می‌شود و گشتاور و دور بر اساس این ضریب دنده از موتور به چرخ‌ها منتقل می‌شود.
این نحوه درگیری چرخ دنده‌ها در جعبه دندههای دستی کاربرد دارد که در نمونه‌های اتوماتیک این نسبت دنده‌ها بوسیله درگیر شدن چرخ دندههای خورشیدی و سیاره‌ای و قفسه نگهدارنده و چرخ دنده رینگی ایجاد می‌شود اما در جعبه دندههای CVT خبری از این چرخ دندههای خورشیدی و سیاره‌ای و ... نیست بلکه تکنولوژی و فرآیند نوینی در حال رخ دادن در زیر پوسته این سیستم‌های انتقال قدرت است.
مزایا
مزایای اقتصادی
از نظر مصرف سوخت میتوان گیربکس‌های CVT را نسبت به انواع رایج جعبهدندهها مقرون به صرفهتر دانست . حین حرکت در بزرگراهها و جادههای بین شهری، عقربه دور موتور در خودروهای مجهز به گیربکس ضریب متغیر پیوسته معمولا در پایینترین سطح ممکن نگه داشته می‌شود که این مورد از منظر مصرف سوخت بسیار سودمند است.
انتقال بهینه نیرو
با گیربکس CVT خودروی شما همواره در دنده صحیح قرار دارد؛ برخلاف جعبه دندههای اتوماتیک معمولی و یا حتی گیربکس‌های دستی، سی وی تیها برنامه ریزی شدهاند تا سرعت و قدرت پیشرانه را درست متناسب با همدیگر نگاه دارند.
ساختمان سادهتر
تعداد اجزای به کار رفته در گیربکس CVT نسبت به جعبه دندههای معمولی کمتر است. بجای استفاده از یک سری از چرخ دندههای مختلف، دو پولی و یک تسمه در این نوع جعبه دنده وظیفه اصلی انتقال نیرو را انجام میدهند .بدین ترتیب با جابجایی پولیها ضرایب دنده هم تغییر میکنند. سادهتر بودن ساختمان مکانیکی به معنای تمایل کمتر به خراب شدن نیز هست.
وزن کمتر
به دلیل سادهتر بودن اجزای جعبه دنده، معمولا گیربکس CVT سبکتر و جمع و جورتر از گیربکس‌های اتوماتیک متعارف است. حداقل مزیت این امر کاهش مصرف سوخت خودرو به دلیل وزن خالص کمتر آن است.
تعویض نرمتر دنده‌ها
برخلاف گیربکس‌های دستی و اتوماتیک متعارف، به دلیل آنکه سی وی تیها هیچ چرخ دندهای ندارند، بنابراین تعویض ضرایب دنده از صفر تا صد به صورت کاملا یکنواخت و به نرمی انجام میگیرد.
معایب
گاهی اوقات به نظر می‌آید که درست کار نمیکنند
برخی از انواع گیربکس CVT طوری برنامهریزی شدهاند که راننده گمان می‌کند گویا به درستی کار نمیکنند. فقدان هرگونه تعویض دندهی مرحله به مرحله در این نوع جعبه دنده‌ها باعث می‌شود راننده نسبت به صحت عملکرد آنها دچار سوء تفاهم شود و گمان کند که جعبه دنده مشکل پیدا کرده است.
عملکرد پر سر و صدا
برخی راننده ها نسبت به هنگ کردن جعبه دندههای سی وی تی در دور موتورهای بالا شکایت دارند. این عمل با افزایش بیش از حد دور موتور همراه شده و سر و صدای ناخواسته زیادی را ایجاد می‌کند. این حالت متاسفانه جزو ویژگی های ذاتی گیربکس‌های CVT به شمار میرود.
عملکرد غیر مهیج
سخت است در برابر این جمله یعنی: «سی وی تیها اصلا مهیج نیستند» بتوان جبهه گرفت. به طور حتم گیربکس‌های سی وی تی مفید و کارا هستند اما تُستر روی کابینت آشپزخانه نیز جزو وسایل مفید است و صرفا به خاطر سودمند بودنش نمیتواند مهیج هم باشد. بنابراین هیچ آواز حماسی در مدح گیربکس سی وی تی از دهانها بیرون نخواهد آمد.
قابلیت به کارگیری محدود
حتما شما هم می‌دانید که گیربکس‌های CVT بیشتر در خودروهای خانوادگی و اقتصادی کاربرد دارند تا انواع عملکرد بالا و اسپرت. این گیربکسها توانایی انتقال گشتاورهای بسیار بالا را ندارند و بنابراین هنوز نمی‌توان به طور گسترده و در هر خودرویی از آنها بهره برد.
تعمیرات نسبتا پر هزینه
هزینههای جاری نگهداری از یک گیربکس CVT معمولا کم است اما وقتی نیاز به یک تعمیر واقعی پیدا کند، به دلیل لوازم یدکی گران قیمت، هزینه تعمیرات بالاتری نیز خواهد داشت. همچنین یافتن تعمیرکار ماهر این گیربکسها نیز اصلا ساده نیست.
منبع : اتوحیدری
reference : https://autoheydari.ir/blog/
